1. Wat is een beroerte
Een beroerte (CVA)
Een CVA is een herseninfarct of een hersenbloeding die ook wel beroerte genoemd word.
Een herseninfarct komt het meeste voor, ongeveer 80%. Bij een herseninfarct wordt een bloedvat afgesloten door een bloedstolsel, of er is een bloedvat in de hersenen dichtgeslibd.
Bij een hersenbloeding scheurt of knapt er een bloedvat in de hersenen. Dit kan gebeuren doordat de vaatwand verzwakt is door slagaderverkalking of sterk uitgerekt is. Het bloed hoopt zich dan op in de hersenen waardoor het hersenweefsel afsterft doordat het geen bloed meer krijgt dat voorzien is van zuurstof en voedingsstoffen.
Als gevolg van een CVA kunnen hersencellen beschadigen, soms zelfs afsterven. Hersencellen die afgestorven zijn functioneren niet meer en worden ook niet opnieuw aangemaakt. De gevolgen van deze schade is geheel afhankelijk van in welk deel van de hersenen dit plaats vindt.
Inden de klachten kortdurend van aard zijn kan er gesproken worden van een TIA. Een TIA wordt ook wel een voorbijgaande beroerte genoemd. De verschijnselen duren meestal maar kort: van enkele minuten tot een kwartier, maar soms ook langer. Een TIA ontstaat als de bloedstroom naar de hersenen tijdelijk wordt verstoord. De hersenen krijgen dan geen zuurstof en voeding meer en er treden uitvalverschijnselen op zoals een halfzijdige verlamming of een spraakstoornis. Welke verschijnselen iemand heeft en hoe ernstig die zijn, hangt af van het gebied waar de doorbloedingsstoornis optreedt. Een TIA kan een voorbode zijn van een beroerte. Door het nemen van de juiste maatregelen kan de kans op een beroerte met blijvende gevolgen worden verkleind.
Klachten
Bij een beroerte kunnen verschillende verschijnselen optreden. De belangrijkste symptomen van een beroerte zijn:
- plotseling wartaal uitspreken, niet meer uit woorden kunnen komen of moeilijk spreken;
- dubbelzien, wazig zien of blindheid van linker- of rechteroog;
- krachtverlies of verlamming van één arm en/of been;
- een scheeftrekkend gezicht, afhangende mondhoek;
- een plotselinge combinatie van hevige duizeligheid, coördinatie- en/of evenwichtsstoornissen;
- zeer ernstige hoofdpijn zonder oorzaak.
Let op Deze symptomen kunnen zich in verschillende combinaties voordoen en zijn een aanwijzing voor zowel een beroerte als een TIA. Bij een TIA verdwijnen deze symptomen echter weer binnen een half uur.
Het is belangrijk om zowel bij een beroerte als bij een TIA direct hulp te zoeken. Hoe sneller onderzoek en behandeling kan worden gestart, hoe beter. U wordt direct op een professionele manier geholpen door een team van ervaren specialisten.
Oorzaken/risico factoren
- Hoge bloeddruk: het hebben van een (langdurige) hoge bloeddruk is een belangrijke risicofactor voor het krijgen van een CVA. Een hoge bloeddruk geeft beschadiging aan de binnenzijde van de bloedvaten, deze beschadiging geeft aanleiding tot het ontstaan van aderverkalking (atherosclerose). Daarnaast is een hoge bloeddruk en belangrijke risicofactor voor het ontstaan van een hersenbloeding, door de verhoogde druk in de bloedvaten kan een bloedvat scheuren.
- Hoog cholesterol: cholesterol kan zich vastzetten op de beschadigde binnenzijde van de bloedvaten en op deze manier aderverkalking veroorzaken. Het risico op samenklontering van het bloed neemt daardoor toe.
- Diabetes (suikerziekte): bij diabetes kunnen bloedvaten sneller beschadigd raken, dit verhoogt het risico op atherosclerose (vernauwing van bloedvaten). Diabetes dient behandeld te worden waarbij een normale glucose waarde in het bloed wordt nagestreefd.
- Roken: roken beschadigt de binnenzijde van uw bloedvaten, waardoor aderverkalking eerder ontstaat. Nicotine vernauwt de bloedvaten en zorgt voor een hogere bloeddruk en een stijging van de cholesterolwaarden in het bloed. Het advies is daarom om te stoppen met roken.
- Overgewicht: Hierdoor is er een verhoogd risico op hoge bloeddruk, diabetes mellitus, en hoog cholesterol
- Verhoogd alcoholgebruik: Hierdoor kan de bloeddruk gaan stijgen, maar het kan ook hartritmestoornissen geven.
- Atriumfibrilleren/hartklep gebreken: Hierdoor kan er bloed in het hart achterblijven en neigt tot stolling.
Gevolgen
De gevolgen van een beroerte verschillen van patiënt tot patiënt. Dit is afhankelijk van het deel van de hersenen dat is beschadigd en de hoeveelheid weefsel dat is beschadigd. Patiënten kampen vaak met zowel lichamelijke als geestelijke stoornissen. Na zo'n twee jaar is er weinig verbetering meer merkbaar, maar kan een patiënt nog wel beter leren omgaan met de overgebleven beperkingen.
De zeer uiteenlopende gevolgen van een beroerte kunnen worden verdeeld in
- lichamelijke, emotioneel/gedragsmatige gevolgen: onder andere geen rem op emoties, depressie);
- cognitieve gevolgen: hiermee wordt bedoeld: trager denken, geheugenzwakte, afasie (problemen met taal, spreken, lezen en schrijven), apraxie (moeite met meervoudige handelingen), neglect (een linker- of rechterhelft van het lichaam verwaarlozen), agnosie (niet meer herkennen van personen of voorwerpen).