4. Diagnose
(verdenking) Dikkedarmkanker
In een gesprek (ongeveer één week na het laatste onderzoek) met de behandelend specialist worden de uitslagen van de onderzoeken met u besproken. Afhankelijk van de uitslagen wordt het vervolgtraject samen met u bepaald.
Inhoud diagnose
> Informatie
> Wat is kanker
> Het spijsverteringskanaal
> Dikkedarmkanker
> Oorzaken
> Stadiumindeling
Informatie
Het internet en verhalen van andere mensen kunnen voor veel ongerustheid zorgen. Maar slechte ervaringen bij een ander hoeven u nog niet te overkomen. Vertrouw op wat de specialist en de (oncologie)verpleegkundige van het Maasstad Ziekenhuis u hebben verteld. Een betrouwbare internetsite is die van KWF kankerbestrijding, www.kwf.nl.
Wat is kanker
Kanker is een verzamelnaam voor meer dan honderd verschillende ziekten. Al deze verschillende soorten kanker hebben één gemeenschappelijk kenmerk: een ongeremde deling van lichaamscellen. Hierdoor ontstaat er een gezwel of tumor.
Goed- en kwaadaardig
Er zijn goedaardig en kwaadaardige gezwellen of tumoren. Alleen bij kwaadaardige gezwellen of tumoren is er sprake van kanker. Tumor is een ander woord voor gezwel. Een kwaadaardige tumor kan omliggende weefsels en organen opzij drukken, kan er groeien en uitzaaien.
Goedaardig gezwel. De gevormde cellen dringen geen omliggend weefsel binnen.
Kwaadaardig gezwel. De cellen dringen wel omliggend weefsel binnen.
Uitzaaiingen
Van een kwaadaardige tumor kunnen cellen losraken. Die kankercellen kunnen via het bloed en/of lymfe op andere plaatsen in het lichaam terechtkomen en ook daar uitgroeien tot gezwellen. Dit zijn uitzaaiingen (metastasen).
Het spijsverteringskanaal
Spijsvertering is letterlijk ‘het verteren van spijzen’. Dat wil zeggen dat voedsel wordt afgebroken tot voedingsstoffen die het lichaam kan opnemen en gebruiken. Deze voedingsstoffen worden vervolgens omgezet in energie of bijvoorbeeld in bouwstoffen. Bouwstoffen hebben we nodig om te groeien, maar ook om beschadigde cellen in ons lichaam te vervangen.
Het spijsverteringskanaal is een stelsel van buizen en lichaamsholten, dat in direct contact staat met de buitenwereld. Voedsel dat we opeten passeert achtereenvolgens de mond, de slokdarm, de maag, de dunne darm, de dikke darm en de endeldarm. Onverteerbare voedselresten verlaten ons lichaam vervolgens via de anus. Afhankelijk van de samenstelling van ons voedsel duurt dit 24 tot 48 uur. Daarnaast spelen ook de lever, galblaas en alvleesklier een rol bij de spijsvertering.
De darmen
Een belangrijk onderdeel van het spijsverteringskanaal is de dikke darm.
Onverteerbare voedselresten, die het lichaam niet kan gebruiken, komen in de dikke darm. De ontlasting bestaat op dat moment uit een waterdunne brij. De dikke darm is ongeveer één meter lang en ligt als een omgekeerde U in de buikholte. Hier worden vocht en zouten onttrokken aan de ontlasting.
De dikke darm gaat over in de endeldarm. In de endeldarm wordt ontlasting tijdelijk opgeslagen. Wanneer de endeldarm vol is, gaat er een seintje naar de hersenen. U krijgt dan ‘aandrang’.
Het duurt gemiddeld 24 uur voordat de ontlasting de hele dikke darm is gepasseerd. Wanneer dit veel sneller gaat, wordt er te weinig vocht aan de ontlasting onttrokken. U krijgt dan dunne ontlasting of diarree. Als ontlasting te traag door de dikke darm gaat, kan verstopping (obstipatie) ontstaan.
Dikkedarmkanker
Darmkanker wordt in de medische wereld ‘colorectale kanker’ genoemd. Dit is de verzamelnaam voor tumoren in de dikke darm (colon) en de endeldarm (rectum). Darmkanker begint meestal als een poliep, een bultje in de wand van de dikke darm. De meeste poliepen zijn goedaardig en zullen dat ook altijd blijven. Sommige poliepen kunnen op den duur uitgroeien tot een kwaadaardige tumor: darmkanker. Na verloop van tijd kan een tumor zich uitzaaien via de lymfeklieren of bloedbaan. Lees meer over de verschillende stadia van darmkanker.
Oorzaken
Darmkanker ontstaat niet van de ene op de andere dag, maar begint meestal als poliep. Dit is een bultje in de wand van de dikke darm. De meeste poliepen zijn goedaardig, er is dan geen sprake van kanker. Sommige poliepen kunnen uitgroeien tot darmkanker.
1. Zo ziet de wand van de dikke darm eruit.
2. Een poliep is een bultje in de wand van de dikke darm.
3. Een poliep kan klein blijven. Maar een poliep kan ook groter worden. Het is dan een gevorderde poliep.
4. Een gevorderde poliep kan doorgroeien en onrustige cellen in zich hebben.
5. Als de onrustige cellen van een poliep in de darmwand doorgroeien, noemen we het darmkanker. De kankercellen kunnen zich door het lichaam verspreiden.
Poliepen
Poliepen zijn goed te herkennen en relatief makkelijk te behandelen. Ze kunnen worden verwijderd tijdens een inwendig kijkonderzoek (colonscopie). Deze poliepen kunnen zich dan niet meer ontwikkelen tot darmkanker. Op deze manier kan in bepaalde gevallen darmkanker worden voorkomen.
Stadiumindeling
Om te kunnen bepalen welke behandeling(en) de specialist u voorstelt, moet hij of zij weten uit welke soort kankercellen de tumor is ontstaan, hoe kwaadaardig deze zijn en wat het stadium van de ziekte is. Onder het stadium verstaat men de mate waarin de ziekte zich in het lichaam heeft uitgebreid.
De specialist stelt het stadium van de ziekte vast door onderzoek te doen naar:
- De plaats en de grootte van de tumor.
- De mate van doorgroei in het omringende weefsel.
- De aanwezigheid van uitzaaiingen in de lymfeklieren en/of organen elders in het lichaam.
Er zijn verschillende manieren om het stadium van darmkanker aan te duiden. Meestal wordt gesproken over stadium van 0 tot en met IV. Stadium 0 is het vroegste stadium en stadium IV is het meest gevorderd.
| Stadium 0 | Verdenking op kanker in wording, bijvoorbeeld een poliep |
| Stadium I | Tumor zit in de darm |
| Stadium II | Tumor is door de darmwand heen gegroeid, maar zit niet in de lymfeklieren |
| Stadum III | Tumor is tot in de regionale lymfeklieren gegroeid |
| Stadium IV | Tumor is uitgezaaid naar andere plekke in het lichaam |
Deze stadiumindeling is belangrijk voor een inschatting van de prognose en het bepalen van de behandeling.